Birinci Oturum Tartışma Bölümü

Katılımcı: Ben İstanbul’da çalışıyorum, ama aslında uzun yıllar Ankara’da gazetecilik yaptım. Doğrudan MGK toplantılarını izlemiş olmamakla birlikte, bir-iki gözlemimi paylaşmak istiyorum. Eskiden Milli Güvenlik Genel Sekreterliği çok önemsenen bir kurumdu, şimdi ordunun bile sırtını çevirdiği, küçümseyerek baktığı bir kurum haline geldi; ancak bundan tabii ki bir sivilleşme yaşandığı sonucunu çıkartamayız. Gene MGK’da sivillerin sayısının artmış olmasını da askerin rolünün azalması sonucunu verdiğini söyleyemeyiz. Şunu sormak istiyorum: MGK’dan çıkan kararlar hükümetin davranış biçimini ne kadar etkiliyor? Ben son dönemlerde çok da etkilemediği düşüncesindeyim. Belki paneldeki diğer gazeteciler de katkıda bulunmak ister. Örneğin hatırlıyorum, eski Genelkurmay başkanı “Ben Kuzey Irak’taki hiçbir Kürt liderle konuşmam” demişti. Şimdiki hükümet ise bunu kaale almadan -tabii ki belli bir süreç içinde- sizlerin de belirttiği toplumsal endişeler nedeniyle, kendi belirlediği politikayı devam ettiriyor.

 Katılımcı: Burada çözüm önerileri sunulmasına yönelik beklentime yanıt bulamadım. Durum tespiti yapmaktan büyük zevk alırken somut çözümler önermekten kaçındığımızı düşünüyorum. Olaylara neden bir tarihi perspektif içinden bakılmadığını merak ediyorum. Ali Bayramoğlu’nun “Bir ordu imparatorluğundan geçiyoruz” şeklindeki isabetli tespitine bazı ilavelerde bulunmak istiyorum. Her Genelkurmay başkanı “Biz cumhuriyet, demokrasi, laiklik, hukuk devletinden tarafız” diyor. Bana göre, Türkiye’nin siyasi yapısı sağlıklı olsaydı, 1946 yılında seçilen siyasi model doğru olsaydı ve o süreci sağlıklı sürdürebilseydik bugün bunları konuşuyor olmazdık. Bu bir varsayım, tartışılmalı elbette, ama bizler tartıştırılmıyoruz zaten. Şunu da iddia ediyorum: Eğer Türkiye’nin demokrasisi, Amerika veya Almanya’daki gibi adım adım gelişseydi bunların hiçbiri olmazdı. Amerika’da on yıl yaşadım, Amerika siyasetini yakinen takip ediyorum ve bugün şartlar uygun olsaydı orada da ordunun gündeme müdahale edeceğini düşünüyorum. Meseleleri bütünsel olarak ele almamızda yarar var. Kenan Evren “Milli Güvenlik Kurulu, Senato’nun görevini yapacaktır” demiş, bu kurumla bir daha siyasetçilerin ihtilale neden olmasını önlemeyi hedeflediğini belirtmişti.

Katılımcı: Ben özellikle üniversite-ordu ilişkisinin araştırılmaya muhtaç tarafları olduğunu vurgulamak istiyorum. İllegal ilişkiler çerçevesini bir yana bırakıyorum, bu konu zaten yargıda; ama adeta kanıksanmış, rutin bir ilişki söz konusu. Üniversite rektörleri, Üniversitelerarası Kurul üzerinden Genelkurmay’da toplantılar yapardı. Bugün de akademik çevrelerin ordu vesayeti konusundaki tavırları ilginçtir; ortalamanın üstünde bir vesayet yanlısı eğilim vardır üniversitelerde, bunu hatırlamak lazım. İkincisi de yardım zaten bilinen bir konu, ama bu çerçevede en azından sözünü etmek gerektiğini düşünüyorum.