Bugün de onca ağır skandala rağmen orduya dokunulmamasını savunan kampanya en çok bu endişe üzerinden yürütülür durumda; çünkü ordu Türk toplumunun kimliğini kendinde billurlaştırmış yegâne kurum addedilmekte; onun sorularla karartılması veya örselenmesi kendi kimliğimizi tahrip, kendi kimliğimizi zayıflatmak gibi algılanabilmektedir. Fiziki güç üzerinden oluşturulmuş kimlik algısı sadece militer bir ideolojinin ürünü değil, daha derin bir meseledir. Bu kimlik algısı olduğu gibi kaldıkça ne askerin siyaset üstündeki vesayetinin, ne de bütün kurumlara militer değerlerin sızmasının önüne geçilebilir. Bugün var olan gerilim bile bir parantez olarak kalabilir.

Bu bakımdan, fiilen sürmekte olan askeri vesayet sistemine karşı kurumsal birtakım düzenlemelerin ötesinde çok ciddi bir ideolojik kampanyaya ihtiyaç vardır. Türkiye toplumunun kendi kimlik algısının dönüştürülmesi ve bunun modern değerlere dayalı hale getirilmesi için çok geniş çaplı bir aydınlanma çabasına girmek gerekir. Bunun için kendi siyasi hesaplarına gömülü partilerden ziyade, düşünce ortamının oluşmasında rol oynayan kesimler gayret göstermelidir. Bu olmadıkça, ordusunun cumhuriyetçi denetimini bile yapamayan Türkiye toplumunun gerçek demokratik denetim imkânlarına, mekanizmalarına ve zihniyetine kavuşacağını, kavuşabileceğini söyleyemeyiz.

Turgut Tarhanlı: Ömer Laçiner’in bu sunumu modernleşme açısından da önemli bir eleştirel bakışı ifade ediyor. Sunumda “sivil” terimine vurgu yapılması, bu sözcüğün Arapça’daki “medeni” sözcüğünün karşılığı olmasıyla, “medine”, “kent” veya Latince’deki “civitas” sözcüğünü de dikkate alarak yerleşik bir düzende bir arada yaşama halini ortaya koyuyor. Fakat bu ilişkiler ortamının güce bağlı bir düzen anlayışı içinde kurulmasından çok, “civilization” ya da “medeniyet” terimleriyle, hukuk sayesinde oluşturulan o bir arada yaşama halinin ifade edildiğini, böyle bir düzenin varlığı ve işleyişine vurgu yapıldığını dikkate almak gerekiyor. Bu durumda, “medeniyet” ekseninde hukukun da güç kavramı karşısında elde ettiği rolün önemini gözden uzak tutmamamız gerektiği kanısındayım.

Kaynak: Kaynak: Türkiye Siyasetinde Ordunun Rolü Asker-Sivil İlişkileri, Güvenlik Sektörü ve Sivil Denetim adlı kitap ISBN 978-605-88952-2-5. Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği İnönü Caddesi, Hacı Hanım Sk. No: 10/12 34439 Gümüşsuyu – İstanbul +90 212 249 15 54