1-Kurumun daimi üyeleri aslen Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) kadrolarında görevli subay, astsubay ve askeri memurlardır. Bunların üyelikleri mecburidir ve mevcut 241.000 üyenin büyük çoğunluğunu oluşturmaktadırlar.

2-idari yapısına bakıldığında Temsilciler Kurulu tamamen askerlerden oluşmakta, 40 kişilik Genel Kurul’da 9 sivil üye bulunmaktadır. Yasada 7 kişilik Yönetim Kurulu’nun 3 kişisi asker olarak öngörülmüş olmakla birlikte, fiiliyatta askerler 1976’dan beri 4 kişiyle temsil edilegelmiş ve Yönetim Kurulu başkanı her zaman asker üye olmuştur. Şu anda ikisi emekli olmak üzere Yönetim Kurulu’nun altı üyesi askerdir.

3-Şirketler ise çok büyük oranda profesyonel siviller tarafından yönetilmekte, ancak bazı durumlarda şirket yönetim kurullarında emekli askerler de yer almaktadır. Özet olarak, OYAK’ın karar alma kurulları askerler tarafından kontrol edilmektedir. OYAK Vasıtasıyla Kolektif Bir Sermayedar Olarak TSK OYAK’ın bir sermaye grubu olarak yapılanması daha kuruluş aşamasında öngörülmüş ve diğer sosyal güvenlik kuruluşlarından farklı olarak yatırım faaliyetleri herhangi bir sınırlamaya tabi tutulmamıştır. OYAK bünyesindeki şirketlerin sayısı yıllar içinde artış ve değişiklik göstermiş olup, bu sayı bugün itibariyle 27 ana şirket ve 17 yan şirket olmak üzere 44’tür. Üretim, ticaret, hizmet, finans sahalarında faaliyet yürütmektedirler ve yatırım faaliyetleri yatay ve dikey entegrasyon arz etmektedir. Şirketlerden birçoğu Türkiye’nin en büyük ve en kârlı iktisadi kuruluşları arasında yer almaktadır. OYAK, kuruluşundan bugüne yerli ve yabancı büyük sermaye gruplarının yanı sıra kamu iktisadi teşekkülleriyle de çeşitli düzeylerde ortaklıklar kurmuştur. Geçen 48 sene zarfında, bir kısmı halen süren ve aralarında Renault, Axa, Goodyear, Elf gibi dünya sermaye devlerinin yanı sıra Sabancı, Koç, Eti, Yaşar Holding, Gama, Yapı Kredi Bankası, Garanti Bankası, Kutlutaş Holding, Alarko, Cerrahoğulları gibi yerli büyük sermaye grupları ve Halk Bankası, Ziraat Bankası, SSK, TPAO, Petkim gibi kamu iktisadi teşekküllerinin de yer aldığı sermaye gruplarıyla ortaklıklar kurulmuştur. Bugün itibariyle OYAK’ın yatırımları otomotiv, çimento, demir çelik, enerji sektörlerinde yoğunlaşmış olmakla beraber, finans, inşaat, gıda, iç ve dış ticaret, turizm, zirai kimya, nakliye, teknoloji-bilişim, savunma ve güvenlik sektörleri gibi geniş alanlara yayılmıştır. (Bkz. Tablo) 2008 sonu itibariyle toplam aktifleri 10,588 milyon TL’ye ulaşan ve 1,911 milyon TL’lik net dönem kârı4 elde eden OYAK Türkiye’nin en büyük üç holdinginden biridir.

“Mucizenin” Sırrı Nedir? OYAK’ın halen görevde olan “sivil” genel müdürü 2001’de, Türkiye tarihinin en büyük iktisadi krizinin ardından bu “başarıyı” “kanla sınanan askeri prensiplerle” açıklasa da5 bu olağanüstü iktisadi büyümeyi açıklayan çeşitli faktörlere bakmak OYAK’ı anlamak açısından önemlidir.

Her şeyden önce özel yasasındaki bazı hükümlerin sağladığı ayrıcalıklardan bahsetmek gerekir. Bunların başında OYAK’ın sahip olduğu vergi muafiyetleri gelmektedir. Bağlı şirketleri vergilerini ödemekte, ancak OYAK’ın kendisi her türlü vergiden (gelir, kurumlar, veraset ve intikal vergileri, damga vergisi) muaf tutulmaktadır. Yine özel yasası sayesinde OYAK hem özel hukukun, hem kamu hukukunun avantajlarından faydalanmaktadır. Bir yandan iktisadi yatırımlarını rahatlıkla yapabilmekte, diğer yandan malları, gelir ve alacakları devlet malı statüsünde sayılmakta, bu da kurum mallarının haczedilemeyeceği anlamına gelmektedir. Ayrıca üyeleriyle olan ilişkileri askeri idari yargı yetkisine alınarak zorunlu üyeliğin iptali talebi veya Türkiye Emekli Astsubaylar Derneği’nin (TEMAD) emeklilikten sonra da nema ödenmesi ve şirketlerde görev talep etmeleri gibi davalarda kurum lehine kararlarla üyelerin eleştirilerine karşı korunma sağlanmaktadır.